مراقبت پیش از بارداری

مراقبت های پیش از بارداری مجموعه ای از بررسی ها و آزمایشهائی است که قبل از بارداری انجام    می شود تا عوامل خطر موثر بر بارداری شناسایی گردد. طی این مراقبت ها، سلامت جسمانی و روانی مادران مورد ارزیابی قرار گرفته و آموزش های لازم به خانواده ها داده می شود. این مراقبت ها  یکی از اقدامات موثردر حفظ سلامتی مادر و جنین است. بسیاری از عوارضی که بر سرانجام حاملگی موثرند قبل از حاملگی قابل تشخیص و درمان می باشند، در واقع  دوران پیش از بارداری، فرصت طلایی است جهت پیشگیری از برخی ناهنجاری ها و عوارض درمادر و نوزاد که استفاده از این فرصت  با مراقبت و مشاوره پیش از بارداری میسر می شود.

“مادر عزیز به منظور اطمینان از سیر طبیعی بارداری و تامین سلامت خود و فرزندتان، برای دریافت    مراقبت های دوران بارداری و پس از زایمان به پزشک یا ماما مراجعه کنید”

مراقبت دوران بارداری و پس از زایمان نقش بسیار مهمی در تشخیص زودرس و درمان به موقع و موثر عوارض بارداری و پس از زایمان دارد. در این مراقبت ها با بررسی وضعیت سلامت مادر و جنین، تعیین سن حاملگی و انجام معاینات بالینی و آزمایشات لازم و تشخیص زود هنگام نشانه های خطر و …،  مسائلی مثل فشارخون بالا، کم خونی، دیابت، بیماری های عفونی، ناسازگاری های خونی بین مادر و جنین، وزن گیری نامناسب و … کشف می شود که برخورد درست با هریک از این موارد منجر به یک بارداری با حداقل عوارض   می گردد.

مراقبت های دوران بارداری شامل موارد زیر است:

–  معاینه بالینی(سمع قلب و ریه و ….)، اندازه گیری وزن، قد، فشارخون، درجه حرارت، ضربان قلب و تنفس، اندازه گیری ارتفاع رحم، سمع قلب جنین، درخواست و انجام آزمایشات دوران بارداری، بررسی از نظر ابتلا به بیماری، بررسی علائم خطر، تجویز مکمل های داروئی و….

– آموزش و مشاوره و توصیه های لازم از نظر نوع تغذیه، ورزش و فعالیت، استراحت، بهداشت فردی، علائم خطر، بیماری ها و نحوه برخورد با آن، مصرف دارو ها و ایمن سازی، مشکلات شایع،  آمادگی های لازم برای زایمان، آمادگی برای شیردهی و …….

زمان انجام مراقبت بارداری: برای اطمینان از سیرطبیعی بارداری و سلامت جنین  باید در این دوران به طور مستمر به مراکز بهداشتی درمانی،  مطب پزشک یا ماما مراجعه و به توصیه های بهداشتی عمل شود. به طور معمول مراقبت در طول بارداری در 8  نوبت شامل 2 مراقبت در20 هفته اول و  6 بارمراقبت در20 هفته دوم  ارائه می شود. 

علائم خطر دوران بارداری :  خونریزی یا هرگونه لکه بینی، درد شکم و پهلوها و یا درد سر دل ، استفراغ شدید و مداوم یا خونی، کاهش یا نداشتن حرکات جنین، آبریزش یا خیس شدن ناگهانی، درد و ورم یک طرفه ساق  و ران،  سردرد و تاری دید ، تب و لرز، ورم دستها و صورت و یا تمام بدن، افزایش ناگهانی وزن، تنگی نفس و تپش قلب، سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، عفونت، آبسه و درد شدید دندان . اگر علائم خطر در بارداری مشخص نشود و یا دیر تشخیص داده شود ممکن است عارضه ای جدی و گاه دائمی برای مادر و نوزادش  به جای گذارد. بنابر این با مشاهده هریک از علائم فوق مراجعه به پزشک یا ماما ضروری است.

3– اهمیت شرکت در کلاس های آموزشی آمادگی های پیش از زایمان”

آمادگی پیش از زایمان بر اساس این واقعیت است که زایمان با آموزش و حمایت همسر یا همراه می تواند به صورت طبیعی و لذت بخش انجام شود. بدین منظور لازم است مادر و فرد همراه وی ضمن شرکت در کلاس های آموزشی روش ها و فنونی را یاد بگیرند که با اجرای آنها بتوانند در هنگام  خود نیز در هنگام زایمان نقش فعالی  داشته باشند. این روش ها بسیار ساده است و به مادر و همراهش می آموزد در مقابل این رویداد بزرگ زندگی برخورد هوشیارانه داشته باشند. استفاده از این روش ها به معنای حذف درد زایمان نیست بلکه مادران در طی این کلاس ها تشویق می شوند که به بدن خود اعتماد پیدا کنند و با انجام تمرینات تنفسی، عصبی- عضلانی و شل سازی، زایمان خود را هدایت نمایند و بر درد، نگرانی و ترس از طریق کنترل بدن خود غلبه کنند.

به طور کلی هدف از تشکیل کلاس های آمادگی ایجاد نگرش مثبت در مادر و همراه وی در مورد زایمان، افزایش تحمل مادر نسبت به درد زایمان، کاهش نیاز به استفاده از دارو، افزایش آگاهی مادر وفرد همراه وی نسبت به مراقبت های دوران بارداری و شیردهی، تغذیه مناسب و صحیح و بهداشت فردی، آشنایی با روند زایمان طبیعی و هدایت آن با استفاده از تمرینات آموخته شده، می باشد

-4″پدر عزیز همسرتان را در دوران بارداری و  پس از زایمان و مراقبت از نوزاد حمایت کنید”

در دوران بارداری و تولد نوزاد، پدران نیز مسولیت هائی داشته و به سهم خود در به سلامت طی شدن این دوران نقش به سزائی دارند. یک مرد با پذیرفتن مسئولیت هائی مختلفی که در زمان بارداری همسرش و بعد از تولد نوزاد خواهد داشت، می تواند در این رویداد شگفت انگیز زندگی خود شریک باشد. زن باردار به علت تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی قابل ملاحظه ای که در دوران بارداری در او بوجود می آید، نیازمند توجه بیشتری از جانب اطرافیان می باشد.  یکی از ناراحتی های شایع در سه ماهه اول بارداری تهوع و استفراغ بخصوص به هنگام صبح است در این مواقع اظهار همدردی همسر و اطرافیان در کم کردن ناراحتی وی موثر خواهد بود. ضمناً در اوایل حاملگی به علت این احساس که  می باید موجود زنده ای را در وجود خود بپروراند، نیاز به تشویق زیاد، توجه و محبت بویژه از جانب همسرش دارد. در سه ماه دوم زن باردار تا حدودی با وضعیت جسمی و ظاهری خود خو گرفته و به تغییرات ایجاد شده عادت می کند. در این زمان نیز ایجاد یک فضای امن و شاد در منزل و حمایت کامل از زن ضروری است. در سه ماهه سوم با نزدیک شدن به پایان حاملگی، مادر نگران سلامتی نوزاد می شود و معمولاً بی حوصله و عجول است. اطرافیان و بویژه شوهر می توانند با متوجه کردن افکار وی به تهیه مقدمات تولد نوزاد و آماده سازی او برای زایمان این نگرانی ها را کاهش دهند.

  در هنگام زایمان مردان باید همسر خود را همراهی نموده و بلافاصله بعد از زایمان با حضور در بالین وی موجبات آرامش او را فراهم کنند.  برخی از مادران در روزهای اول بعد از زایمان دچار غم و اندوه بی دلیل به اصطلاح  اندوه پس از زایمان می شوند که معمولاً زودگذر است و توجه و محبت همسران را طلب می کند

مردان باید در طول بارداری، همسرشان را برای مراقبت منظم تحت نظر پزشک یا ماما تشویق نمایند. آنها باید مراقب تغذیه وی بوده و مطمئن شوند که  همسرشان رژیم غذائی مناسبی دارد.