نفخ شکم
نفخ شکم به‌خصوص زمانی که با درد زیادی همراه باشد می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد. برخی افراد ممکن است در هنگام تجربه این مسئله متوجه شوند که شکمشان متورم یا بدشکل به نظر می‌رسد یا ممکن است دل‌درد شدیدی را تجربه کنند. بااین‌حال، در بسیاری از موارد، علت نفخ شکم می‌تواند مسئله‌ای ساده مثل سوءهاضمه یا تجمع بیش‌ازحد گاز در معده و روده باشد. اگر نفخ شکم با خوردن یا غذا ارتباط داشته باشد، با گذشت زمان بدتر نشود یا پس از گذشت یک یا دو روز برطرف نشود، به‌ندرت می‌تواند نگران‌کننده باشد. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید
علل نفخ شکم چیست؟
نفخ شکم مسئله‌ای غیرعادی نیست. بسیاری از افراد بارها یک نوع نفخ را بارها و بارها تجربه می‌کنند. نفخی که از الگوی قابل پیش‌بینی پیروی می‌کند معمولا جای نگرانی ندارد. وقتی الگوی نفخ شکم تغییر می‌کند یا نفخ شدیدتر از حد طبیعی می‌شود، ممکن است علت آن یکی از مواردی باشید که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
گاز
تجمع گاز در معده و روده یکی از شایع‌ترین علل نفخ شکم است. سایر علائم احتمالی شامل موارد زیر می‌شوند:
- آروغ زدن بیش‌ازحد
- باد معده بیش‌ازحد
- احساس میل بسیار زیاد به اجابت مزاج
- احساس تهوع
نفخی که ناشی از گاز است از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر است. برخی از افراد احساس می‌کنند که انگار چیزی درون شکمشان گیر افتاده است. گاز می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- غذاهای خاص که از میان آن‌ها می‌توان به سبزیجات (صلیبی) چلیپایی، مانند گل‌کلم، کلم بروکلی و کلم اشاره کرد
- ابتلا به عفونت معده
- ابتلا به بیماری‌های مزمن، مانند بیماری کرون
- سوءهاضمه
- برخی شرایط دیگر
گاز در بیشتر موارد پس از گذشت چند ساعت از بین می‌رود.
سوءهاضمه
سوءهاضمه که با عنوان دیس‌پپسیا نیز شناخته می‌شود، به معنای درد یا ناراحتی در شکم است. بیشتر افراد در برخی مواقع، این مسئله را تجربه می‌کنند. سوءهاضمه اغلب درنتیجه شرایط زیر اتفاق می‌افتد:
- غذا خوردن بیش‌ازحد
- مصرف بیش‌ازحد الکل
- مصرف داروهایی که معده را تحریک می‌کنند، مانند ایبوپروفن
- عفونت جزئی معده
سوءهاضمه مکرر که به نظر می‌رسد ناشی از غذا یا دیگر دلایل مشخص نیست، احتمالا نشان‌دهنده مسئله‌ای جدی‌تر است. علل احتمالی این مسئله شامل زخم معده، سرطان و نارسایی کبد می‌شود.
عفونت معده
عفونت معده می‌تواند موجب ایجاد گاز شود و ممکن است با موارد زیر همراه باشد:
- اسهال
- استفراغ
- حالت تهوع
- دل‌درد
عفونت معده اغلب از باکتری‌هایی مثل اشریشیا کلی یا هلیکوباکتر پیلوری یا عفونت‌های ویروسی مانند نوروویروس یا روتا ویروس ناشی می‌شود. عفونت معده در بیشتر موارد خودبه‌خود و پس از گذشت چند روز از بین می‌رود. بااین‌حال، برخی افراد ممکن است در اثر این مسئله به‌شدت دچار کم‌آبی بدن شوند با علائمشان پس از گذشت چند روز بدتر شود. این افراد درصورتی‌که نفخ را همراه با موارد زیر تجربه می‌کنند لازم است به پزشک مراجعه کنند:
- تب
- مدفوع خونی
- استفراغ شدید و مکرر
رشد بیش‌ازحد باکتری‌های روده (SIBO)
معده و روده‌ها، خانه بسیاری از باکتری‌ها هستند که بسیاری از آن‌ها به هضم غذا توسط بدن کمک می‌کنند. به هم خوردن تعادل این باکتری‌ها می‌تواند منجر به افزایش باکتری‌های مضر موجود در روده کوچک شود. به این مسئله رشد بیش‌ازحد باکتری‌های روده (SIBO) گفته می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث نفخ شکم و اسهال مکرر شود و از سوی دیگر، منجر به مشکل در هضم غذا و جذب مواد مغذی شود. برای برخی از افراد، رشد بیش‌ازحد باکتری‌های روده می‌تواند منجر به پوکی استخوان یا از دست دادن ناخواسته وزن شود.
احتباس آب در بدن
عواملی مانند خوردن غذاهای شور، عدم تحمل غذایی و تجربه تغییرات در سطوح هورمون‌ها می‌توانند باعث شوند بدن شما مایعات بیشتری نسبت به شرایط دیگر حفظ کند. برخی از زنان بلافاصله قبل از شروع قاعدگی یا در اوایل بارداری دچار نفخ شکم می‌شوند. نفخ شکم مزمن ناشی از احتباس آب در بدن می‌تواند علت جدی‌تری مثل نارسایی کبد یا دیابت داشته باشد. اگر نفخ شکم شما بهبود پیدا نمی‌کند، لازم است در این مورد با پزشک صحبت کنید.
عدم تحمل غذایی
برخی افراد پس از خوردن برخی غذاهای خاص، دچار عدم تحمل غذایی می‌شوند. برای مثال می‌توان به افرادی اشاره کرد که دچار عدم تحمل لاکتوز، حساسیت به گلوتن یا بیماری سلیاک اشاره کرد. در این شرایط، نفخ شکم معمولا خودبه‌خود از بین می‌رود اما می‌تواند با اسهال یا درد معده نیز همراه باشد.
بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مزمن روده ازجمله سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و بیماری کرون نیز می‌توانند موجب نفخ شکم مکرر شوند. بیماری کرون باعث التهاب دستگاه گوارش شود اما سندرم روده تحریک‌پذیر به‌خوبی شناخته نشده است و اغلب زمانی تشخیص داده می‌شود که برای علائم مزمن روده، علت واضحی پیدا نشود. هردو بیماری کرون و سندرم روده تحریک‌پذیر می‌توانند باعث گاز، اسهال، استفراغ و کاهش ناخواسته وزن شوند.
گاستروپارزی
گاستروپارزی یا فلج معده بیماری‌ای است که بر تخلیه طبیعی معده تاثیر می‌گذارد. در این بیماری، عضلات معده به‌خوبی کار نمی‌کنند که این مسئله باعث می‌شود غذا از معده و روده بسیار کند عبور کند. علائم گاستروپارزی عبارت‌اند از:
- نفخ شکم
- یبوست
- احساس سیری خیلی سریع در هنگام غذا خوردن
- از دست دادن اشتها
- سوزش سر دل
- حالت تهوع و استفراغ
- درد و ناراحتی
معمولا بیماری دیگری مثل دیابت یا کم‌کاری تیروئید باعث فلج معده می‌شود. اگر علائم این بیماری را تجربه می‌کنید لازم است هرچه سریع‌تر در این مورد مشاوره پزشکی دریافت کنید. جهت
برای رزرو نوبت از سامانه انلاین ما استفاده کنید
بیماری‌های زنان و زایمان
برخی بیماری‌های زنان و زایمان می‌توانند باعث درد شکم شوند. در برخی از زنان، آندومتریوز باعث ایجاد گرفتگی و نفخ شکم می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره داخلی رحم به معده یا روده می‌چسبد. درد ارجاعی از لگن نیز می‌تواند به نفخ شباهت داشته باشد.
یبوست
یبوست اغلب باعث نفخ شکم می‌شود. علل یبوست عبارت‌اند از:
- کم‌آبی بدن
- عدم وجود فیبر کافی در رژیم غذایی
- عدم تحمل غذایی
- بارداری
- برخی بیماری‌های روده
- کمبود مواد مغذی، ازجمله منیزیم
- داروهای خاص
دوره‌های یبوست در بیشتر افراد کوتاه‌مدت هستند.
به‌ندرت نفخ شکم می‌تواند از سایر علل جدی ناشی شود. افرادی که به سنگ کیسه صفرا یا بیماری کیسه صفرا مبتلا هستند ممکن است دل‌درد شدیدی را تجربه کنند که به نفخ شکم شباهت دارد. سرطان معده یا روده نیز می‌تواند باعث ناراحتی شکمی و نفخ شکم شود. آبآوردگی شکم یا آسیت بیماری دیگری است که می‌توانند منجر به دل‌درد و نفخ شکم شود. آبآوردگی شکم به معنای تجمع مایع در شکم در طی یک دوره زمانی مشخص است. شایع‌ترین علت این مسئله، بیماری کبد است.
علت نفخ شکم دائمی چیست؟
شایع‌ترین علت دل‌درد و نفخ شکم، گاز اضافه روده است. اگر بعد از غذا خوردن دچار نفخ شکم می‌شوید ممکن است به مشکلی گوارشی دچار باشید. همچنین، ممکن است علت نفخ شکم در این شرایط، یک مسئله ساده مثل سریع غذا خوردن باشد. در برخی موارد نیز عدم تحمل غذایی یا شرایط دیگری می‌توانند باعث تجمع گاز و محتویات گوارشی شوند. در برخی موارد نیز نفخ شکم می‌تواند ناشی از مسئله‌ای جدی‌تر باشد. بنابراین، اگر دائما نفخ شکم را تجربه می‌کنید مهم است در این مورد مشاوره پزشکی دریافت کنید.
نفخ شکم چگونه درمان می‌شود؟
معمولا می‌توان بهراحتی، نفخ شکم را در خانه درمان کرد. برخی از روشهایی که می‌توانند در این مورد کمککننده باشند عبارت‌اند از:
داروهای بدون نسخه، ازجمله آنتیاسیدها یا بیسموت سابسالیسیلات
قرار دادن کیسه آب گرم بر روی معده
نوشیدن آب
خوردن نعناع
نوشیدن آب گازدار
مصرف ملین برای رفع یبوست
همچنین، نوشتن موارد نفخ شکم در یک دفترچه نیز می‌توانند کمککننده باشد. این کار می‌تواند به تشخیص عدم تحمل غذایی و ایجاد تغییرات مناسب در سبک زندگی کمک کند. برخی از افراد متوجه می‌شوند که صرفا اجتناب از برخی غذاها می‌تواند به کاهش نفخ شکم و سایر مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش کمک کند.
از سوی دیگر، اگر نفخ شکم شما با این روشها بهتر نمیشود، لازم است در این مورد با پزشک مشورت کنید. . اگر نفخ شکم شما ناشی از علل خاصتری مثل عدم تحمل غذایی یا بیماری‌های پزشکی باشد ممکن است پزشک برای درمان این مسئله از روشهای زیر استفاده کند:
رژیم غذایی حذفی
هورمون درمانی
بیوفیدبک
پروبیوتیکها
