درد پستان بسیار شایع است

کمتر زنی است که در دوره ای از عمر خود درد پستان را تجربه نکرده باشد

امار نشان میدهد درد بیشترین علت مراجعه بانوان به درمانگاههای پستان بوده است

شدت درد در افراد مختلف فرق دارد.از دردهای خفیف گرفته تا دردی که آنقدر شدید است که در زندگی روزمره اختلال ایجاد میکند.

درد پستان باعث ایجاد اضطراب وکاهش کیفیت زندگی بسیاری از بانوان میشود.گاهی باعث اختلالاتی در مسائل جنسی افراد میگردد.

بنابر این داشتن اطلاعات در این زمینه برای زنان لازم است.

علل درد پستان :

معمولا درد پستان به دو صورت بروز میکند

درد های دوره ای : اغلب قبل از شروع هر دوره عادت ماهیانه ایجاد میشوند وبا شروع خونریزی یا در اوایل عادت ماهیانه تخفیف          می یابد‌.

این دردها به صورت احساس سنگینی و احساس ورم در پستانها بیان میشود محل این دردها نقطه مشخصی ندارد ودر همه جای پستان احساس میشود خصوصا در ربع بالا وخارج هر پستان

شدت این دردها ثابت نیست ودر دوره های مختلف زندگی کم وزیاد میشود.میتواند ظرف چند ماه خوب شود یا سالها ادامه یابد.

علت دردهای دوره ای پستان در واقع واکنش پستانها به هورمونهای بدن زنان است.(چیزی شبیه به درد رحم در زمان قاعدگی)

بدیهی است که درد های دوره ای مربوط به سنین قبل از یائسگی میباشد و  پس از دوران یائسگی از بین میرود

اکثریت موارد برای درد دوره ای پستان هیچ نیازی  به دارو نیست .فقط وقتی درد انقدر زیاد باشد که در فعالیت روزانه اختلال ایجاد کند مسکنهای معمولی توسط پزشک تجویز میشود

دردهای غیر دوره ای:

این درد ها در هر نقطه از پستان میتواند باشد. معمولادر  یک پستان است و شدت آن با دوره های قاعدگی کم  یا زیاد نمیشود .بانوان درد را به صورت سوزش یا احساس برق گرفتگی در یک نقطه از پستان بیان می کنند علت درد غیر دوره ای متنوع می باشد و بیمار باید تحت بررسی قرارگیرد .

عوامل روانی :

یکی دیگر  از عوامل مهمی که باعث تشدید درد پستانها میشود اضطراب و افسردگی است.

ترس از سرطان در بین بانوان بسیار شایع است واین موضوع باعث اضطراب انها میشود.

بانوانی که بابت از دست دادن سلامتی خود یا اعضاء خانواده شان نگران هستند

بانوانی که نمیدانند با مسائل ومشکلات زندگی چگونه کنار بیایند.

وبانوانی که ناراحتیهایشان را بروز نمیدهند واصطلاحا خود خوری میکنند بیشتر در معرض درد پستان قرار می گیرند.

 داروها

مصرف طولانی مدت بعصی از داروها میتواند موجب درد پستان بشودمثل  داروهای هورمونی

استروژن پروژسترون وقرصهای جلوگیری از حاملگی

 داروهای ضد افسردگی مثل پرفنازین ، فلوکستین ، سرترالین ، ونلا فاکسین

 بعضی از داروهای قلبی مثل اسپیرینو لاکتون ، دیگوکسین

اسپیرینو لاکتون در دخترهای جوان برای جلو گیری از موهای زائد صورت  یا ریزش موی سر هم تجویز میشود

انتی بیوتیکها مثل مترونیدازول ،کتوکونازول

بزرگی پستانها

بزرگی پستانها وآویزان بودن آنهابه خاطر کششی که در عضلات وبافتهای نگهدارنده پستان ایجاد میکند باعث درد  پستان میشود .

گاهی در این افراد علاوه بر درد پستان درد ناحیه گردن شانه ویا حتی سر درد هم وجود دارد.

لباس زیر نامناسب

پوشیدن سوتین های تنگ  گاهی موجب درد پستان میشود.این درد به محض باز کردن سوتین ایجاد میشود.

سوال شایعی که خانمها بسیار میپرسند این است که آیا پوشیدن سوتین باعث سرطان پستان میشود؟ باید در جواب بگوییم خیر

این باور که پوشیدن سوتین باعث ایجاد سرطان پستان میشود درست نیست .تحقیقات تا امروز نشان داده که  ارتباطی بین پوشیدن سوتین وسرطان پستان وجود ندارد.

آیا خوردن قهوه باعث ایجاد درد میشود؟

تحقیقات اخیر نشان داده است که خوردن کافئین (که در قهوه وجود دارد)نمیتواند باعث ایجاد درد پستان بشود .با این حال بسیاری از خانمهایی که درد پستان دارند وقتی مصرف قهوه ویا کاکائو را کم میکنند درد پستانهایشان کاهش می یابد.

سیگار

در سیگار ماده ای  به نام نیکوتین وجود دارد.

گفته شده نیکوتین می تواند باعث ایجاد درد در پستانها شود.

قطع سیگار در خانمهایی که درد پستان دارند باعث کاهش درد میگردد

بعضی از بیماریهای خوش خیم

گروهی از بیماریهای خوش خیم پستان نیز میتوانند باعث ایجاد درد پستان بشوند.

کیستهای پستان

تغییرات فیبرو کیستیک

گشاد شدن مجرای شیری

عفونت های میکروبی پستان

ماستیت گرانولوماتوز

نکته ای که باید در اینجا اشاره کنیم این است که این بیماریها همگی خوش خیم هستند و بیشتر باعث درد غیر دوره ای پستان میشوند بیماری خوش خیم به حالتی گفته میشود که به راحتی درمان میشود و یا بی خطر بوده ونیازی به درمان ندارد و سلامتی را تهدید نمیکند . معمولا عود نمی کند.

بیماری بدخیم معادل سرطان است . یعنی مهاجم است و در صورت درمان نشدن تمایل به پیشرفت دارد و میتواند به سایر اعضای بدن دست اندازی کند.

داروها :

مصرف طولانی مدت بعضی از داروها میتواند موجب درد پستان بشودمثل  داروهای هورمونی

استروژن پروژسترون وقرصهای جلوگیری از حاملگی

 داروهای ضد افسردگی مثل پرفنازین ، فلوکستین ، سرترالین ، ونلا فاکسین

 بعضی از داروهای قلبی مثل اسپیرینو لاکتون ، دیگوکسین

اسپیرینو لاکتون در دخترهای جوان برای جلو گیری از موهای زائد صورت  یا ریزش موی سر هم تجویز میشود

انتی بیوتیکها مثل مترونیدازول ،کتوکونازول

علل خارج پستانی درد

گاهی علت درد پستان ، داخل خود پستان نیست بلکه  خارج از پستان است.

مثل درد عضلات قفسه سینه

التهاب غضروفهای قفسه سینه(محل چسبیدن دنده ها به استخوان جناغ)

درد ناشی از آرتروز گردن ویا شانه درد به صورت احساس سوزش از ریشه های عصبی شروع میشود وبه مناطق دیگر از جمله پستان کشیده میشود.

پزشک معمولا برای پی بردن به این موارد از مهره های گردنی عکس برداری میکند ودرمان مناسب را انجام میدهد.

درد ناشی از بیماریهای قلب  یا ریه یا کیسه صفرا 

پزشک با شرح حال و معاینه دقیق میتواند این موارد را پیدا کند.

سرطان پستان

علیرغم تصور اکثر خانمها ،درد پستان در کمتر از ۷ درصدموارد ، میتواند به دلیل سرطان پستان ایجاد شود.

یعنی از هر صد تا خانمی که درد پستان دارند،  بیش از ۹۳ نفر مبتلا به سرطان نیستند.

هرچند درد پستان علت شایع سرطان نیست ولی باید  در هر خانمی که درد پستان دارد معاینه دقیق و وبررسیهای لازم انجام شود تا از نبودن بدخیمی اطمینان حاصل گردد.

عفونت های میکروبی پستان

عفونت های میکروبی پستان گاهی موجب درد وتورم وقرمزی  پستان همراه با تب میشوند .این حالت بیشتر در دوران شیردهی اتفاق می افتد وگاهی هم در خانمهای مسن هم  دیده میشود.

عفونت پستان ربطی به سرطان پستان نداردو معمولا با دارو درمان میگردد.

  با درد پستان چه باید بکنیم؟

هر خانمی که مبتلا به درد پستان است حتما باید به پزشک مراجعه کند ومعاینه دقیق بشود.

در مراجعه به پزشک اطلاعات زیر را به پزشک بدهید.

آیا نوع درد دوره ایست یا غیردوره ای؟  ایا قبل از عادت ماهیانه زیاد تر است؟

آیا پستان  یک طرف درد میکند یا هردو پستان دارد؟

محل درد کجاست؟

شدت درد خفیف، متوسط یا شدید است؟

درد چگونه احساس میشود؟ آیا سوزشی است ؟

آیا درد با حرکت  دادن دستها زیادتر میشود؟

آیا همزمان درد گردن هم وجود دارد؟

آیا اخیرا به پستان یا قفسه سینه ضربه خورده است؟

آیا همراه با درد ،تب هم داشته است؟

آیا درد آنقدر زیاد است که زندگی را مختل کرده است؟

اگرچه درد پستان در اغلب موارد نگران کننده نیست،ولی بیمارمبتلا به درد پستان لازم است توسط پزشک معاینه شود.

اگرسن بیمار بالای ۴۰ سال است و اخیرا مامو گرافی انجام نداده  حتما مامو گرافی کند.

بسیاری از موارد درد پستان پس از اطمینان از عدم ابتلا به سرطان بهبود قابل ملاحظه ای می یابد.

توصیه های مفید برای مبتلایان به درد:

 چربی غذا را کاهش دهید.

لباس زیر مناسب بپوشید.(استفاده از سوتین در درد پستان منعی ندارد.ولی باید تا حد امکان از پوشیدن سوتین هایی که باعث فشار بر نسج پستان میشوند ویا خیلی گشاد هستند پرهیز کرد.)سایز سوتین باید در حدی باشد که فقط مانع از تکانهای اضافی عضو شود.

این غذاها را کمتر مصرف کنید:چای پررنگ،قهوه،کاکائو،سوسیس،کالباس،خیار شور، شکلات ،ادویه جات، نوشابه های گاز دار .

سیگار را قطع کنید

حداقل هفته ای یک بار ماهی بخورید.

ماساژ ملایم روزانه پستان هم ممکن است به کاهش درد کمک کند.

وقتی معاینه و بررسی های لازم انجام شد پزشک دارو تجویز می کند

درمان های دارویی

مسکنهای معمولی مثل استامینوفن ،بروفن و…برای کاهش درد استفاده میشود

 ویتامین E:

ویتامین E در گذشته به عنوان دارویی موثر بر درد پستان تجویز میشد.

 مطالعات بعدی  موثر بودن ویتامین E را در پرده ای از ابهام فرو برد.

 در حال حاضر این ویتامین از لیست داروهای موثر برای درد پستان خارج گردیده است.ومنابع جدید ذکر میکنند که این دارو هیچ تاثیری بر  کاهش درد پستان ندارد.

نکته قابل ذکر این است که مصرف ویتامین E با دوز  زیاد( یعنی بیشتر از ۳۰۰ تا ۴۰۰ واحد بین المللی در روز ) بی خطر نیست.

روغن گل مغربی

گل مغربی(evening prim rose) گل زیبای زرد رنگی است که از امریکای شمالی به مناطق دیگر دنیا رفته است.چون گلهای آن هنگام غروب شکفته میشوند اسمش را گل مغربی گذاشته اند. دانه ی این گیاه حاوی روغنی است که مصارف دارویی دارد.

این گیاه در ایران نمی روید.

گل مغربی حاوی اسید های چرب ضروری است.

 تحقیقات مختلف تاثیرمثبت این دارو را بر بیماریهای مختلف مثل  اگزماهای پوستی، دیابت ،بیماریهای قلب وعروق  و…. نشان داده اند.

این دارو عارضه خاصی ندارد .

روغن گل مغربی به شکل کپسولهای ژلاتینی با همین نام یا پریم رز در داروخانه ها وجود دارد.

میزان تاثیر این داروی گیاهی بر کاهش درد پستان دقیقا مشخص نیست ،بعضی منابع آن را موثر میشمرند و بعضی بی تاثیر میدانند.

داروهای شیمیایی موثر بر درد پستان

دانازول

تاموکسیفن

برموکریپتین

را میتوان نام برد.

همه این داروها اثر خوبی بر کاهش درد پستان دارند.ولی به دلیل عوارضی که دارند کمتر استفاده میشوند.

معمولا زمانی این داروها تجویز میشوند که درد پستان بسیار شدید وغیر قابل تحمل است.(البته ندرتا چنین حالتی پیش می آید) بیماران قبل از مصرف این داروها باید از عوارض آنها اگاهی کامل داشته باشند.

گردآورنده : دکتر مائده بهبهانی

واحد غربالگری سرطان پستان / بیمارستان تخصصی عسکریه (ع)

1-up to date 2015

2-NCCN  guidline

                          راهنمای جامع بیماریهای پستان ( مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی ) – 3