تکرر ادرار که برای زندگی روزمره ناخوشایند و مشکل‌ساز است، زمانی اتفاق می‌افتد که نیاز دارید در طول 24 ساعت شبانه‌روز بارها ادرار کنید. این مسئله نشانه‌ای از شرایط مختلف است و به همین دلیل نیز راه‌حل‌های مختلفی برای آن وجود دارد. در برخی دورهای زندگی مثل دوران بارداری، تکرر ادرار طبیعی است که معمولا پس از زایمان رفع می‌شود.

بااین‌حال، تکرر ادرار می‌تواند با سایر مشکلات مرتبط با سلامتی نیز ارتباط داشته باشد که این مشکلات طبیعی نیستند و با گذشت زمان نیز رفع نمی‌شوند. برای مثال، تکرر ادرار می‌تواند ناشی از دیابت، سندرم مثانه پرکار، عفونت ادراری یا مشکلات پروستات باشد. نیاز به تکرر ادرار حتی می‌تواند در خواب شما نیز اختلال ایجاد کند.

مثانه پری که مدام شما را از خواب بیدار می‌کند می‌تواند نشان‌دهنده وضعیتی به نام شب‌ادراری باشد

چه کسانی تکرر ادرار را تجربه می‌کنند؟

همه نیاز به ادرار را تجربه می‌کنند. اگرچه این تجربه همیشه یکسان نیست. گاهی اوقات ممکن است خیلی بیشتر از آنچه معمول است به دستشویی بروید. این مسئله ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد. مردان، زنان و کودکان، همه می‌توانند تکرر ادرار را تجربه کنند. بااین‌حال، این مسئله در دوره‌هایی از زندگی و برخی شرایط شایع‌تر است که از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میانسالی و پیری
• بارداری
• بزرگ شدن پروستات

علل تکرر ادرار چیست؟

شرایط مختلفی وجود دارد که می‌تواند موجب تکرر ادرار شود. بسیاری از این علل بر اساس سن، جنسیت یا هر دو ایجاد می‌شوند. ممکن است در زندگی به دلایل مختلف، تکرر ادرار را تجربه کنید. این دلایل می‌توانند از مسائل جزئی و قابل‌کنترل تا مسائل جدی متفاوت باشند. در ادامه با علل تکرر ادرار آشنا می‌شوید.

مشکلات مثانه و دستگاه ادراری

اگرچه ممکن است بدیهی به نظر برسد اما مشکلات مثانه و دستگاه ادراری شایع‌ترین علل تکرر ادرار هستند. در این میان، عفونت دستگاه ادراری به‌ویژه در تجربه تکرار ادرار نقش دارد. در طول عفونت ادراری، عفونتی خارجی وارد بدن می‌شود و در سیستم ادراری، عفونت یا التهاب را ایجاد می‌کند.

سیستم ادراری از کلیه‌ها، حالب‌ها (لوله‌های متصل‌کننده کلیه‌ها به مثانه)، مثانه و مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند) تشکیل شده است. سایر مشکلات دستگاه ادراری که می‌توانند موجب تکرر ادرار شوند عبارت‌اند از: سندرم مثانه دردناک و سندرم مثانه پرکار. در موارد نادر، تکرر ادرار می‌تواند نشانه‌ای از سرطان باشد.

بارداری

در طول بارداری به دلیل اینکه کودک فضای بیشتری را در بدن اشغال می‌کند، مثانه تحت‌فشار قرار می‌گیرد. به همین دلیل، تکرر ادرار در بارداری یکی از علائم بسیار شایع و طبیعی است. این موضوع جالب است که تکرر ادرار در سه‌ماهه اول و سوم بارداری بیشتر اتفاق می‌افتد زیرا در سه‌ماهه دوم بارداری، رحم در بدن کمی بالاتر قرار دارد و مقداری از فشاری که بر روی مثانه است کمتر می‌شود.

تکرر ادرار پس از زایمان رفع می‌شود زیرا بدن پس از به دنیا آمدن کودک به حالت عادی برمی‌گردد. که ورزش‌های کگل را انجام دهید. این ورزش‌ها، عضلات کف لگن را تقویت می‌کنند و می‌توانند علائم بی‌اختیاری ادرار را بهبود ببخشند.

دیابت

تکرر ادرار یکی از علائم بسیار شایع دیابت است. اگر پس از آزمایش قند خون نرمال متوجه شدید که دیابت نوع یک یا دو دارید ممکن است تکرر ادرار را تجربه کنید. علت این مسئله با الگوی چرخشی کلیه‌ها مرتبط است. در دیابت، بدن نمی‌تواند قند خون را کنترل کند. این در حالی است که کلیه‌ها مسئول پاک‌سازی آن هستند. ازآنجایی‌که کلیه‌ها برای فیلتر خون اضافه‌کاری انجام می‌دهند، مایعی اضافه لازم است از بدن خارج شود. هرچه نیاز شما به ادرار کردن و خروج آن مایع بیشتر باشد، به آب خوردن بیشتر و هیدراته ماندن نیاز بیشتری پیدا می‌کنید. سپس این چرخه ادامه پیدا می‌کند.

مشکلات پروستات در مردان

پروستات غده‌ای به اندازه توپ گلف است که مقداری از مایعی که در انزال خارج می‌شود را می‌سازد. وقتی رشد می‌کنید پروستات شما نیز رشد می‌کند اما اگر بیش‌ازاندازه بزرگ شود می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. پروستات بزرگ می‌تواند به دستگاه ادراری فشار وارد کند و موجب تکرر ادرار شود. مشکلاتی مانند هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات نسبتا شایع است

سایر مشکلاتی که می‌توانند موجب تکرر ادرار شوند عبارت‌اند از:

• تجربه سکته مغزی
• ایجاد تومور لگن
• مصرف ادرارآورها (داروهایی که به حذف نمک و آب اضافی بدن از طریق ادرار کمک می‌کنند)
• ابتلا به واژینیت (التهاب واژن)
• افتادگی لگن
• پرتودرمانی در ناحیه لگن
• مصرف بیش‌ازحد الکل یا کافئین

علائم هشداردهنده تکرر ادرار چیست؟

علائم تکرر ادرار به‌راحتی قابل‌تشخیص است. اگر در روز بیش از چهار تا هشت بار به ادرار کردن نیاز دارید احتمالا به تکرر ادرار دچار هستید. پزشک ممکن است برای تایید این تشخیص سوالاتی را از شما بپرسد. برخی از این سوالات عبارت‌اند از:

• چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
• معمولا چقدر مایعات می‌نوشید؟
• آیا بیش‌ازحد معمول مشروب می‌خورید؟
• آیا الکل یا کافئین مصرف می‌کنید؟

در طول مشاوره پزشکی ممکن است از شما بخواهد که تست ادرار بدهید تا وجود باکتری و گلبول‌های سفید خون بررسی شود. عفونت‌های ادراری معمولا از این طریق تشخیص داده می‌شوند. از سونوگرافی نیز می‌توان برای تشخیص تومورها یا سایر مشکلات ساختاری که ممکن است باعث تکرر ادرار شود استفاده کرد. آزمایش دیگری که ممکن است انجام شود سیستوسکوپی است که برای بررسی داخل مثانه استفاده می‌شود. اگر علاوه بر تکرر ادرار، علائم زیر را تجربه کردید مهم است که به پزشک مراجعه کنید:

• مشکلات ادراری‌ای که بر سبک زندگی شما تاثیر گذاشته‌اند
• وجود خون در ادرار
• ادرار به‌طور غیرمعمول کدر یا دارای بوی غیرعادی است
• تب، لرز یا خستگی
• استفراغ
• درد در شکم یا پهلو
• کاهش ناگهانی وزن
• افزایش اشتها یا تشنگی
• ترشح از آلت تناسلی یا واژن

همچنین، اگر شب‌ها بیش از سه بار برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شوید لازم است به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است از شما بخواهد آزمایش قند خون نرمال را بدهید. اگر می‌خواهید هر چه سریع‌تر از علت تکرر ادرار خود آگاه شوید و برای درمان آن اقدام کنید

تکرر ادرار چگونه درمان می‌شود؟

درمان تکرر ادرار شامل برطرف کردن مشکل ایجادکننده این علامت است. به‌عنوان‌مثال اگر دیابت دارید لازم است کنترل سطح قند خون اتفاق بیفتد. درمان مثانه پرکار باید با روش‌های رفتاری اتفاق بیفتد که از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بازآموزی مثانه: این روش شامل افزایش فواصل بین رفتن به دستشویی در طول حدود 12 هفته است. این به مثانه شما کمک می‌کند تا ادرار را طولانی‌تر نگه دارد و دفعات کمتری نیاز به ادرار کردن داشته باشد.
• اصلاح رژیم غذایی: لازم است از مصرف هر غذایی که به نظر می‌رسد مثانه شما را تحریک می‌کند یا به‌عنوان ادرارآور عمل می‌کند اجتناب کنید. این مواد غذایی شامل کافئین، الکل، نوشیدنی‌های گازدار، محصولاتی که اساس آن‌ها گوجه‌فرنگی است، شکلات، شیرین‌کننده‌های مصنوعی و غذاهای تند هستند. مصرف غذاهای پرفیبر نیز بسیار مهم است زیرا یبوست می‌تواند علائم مثانه پرکار را تشدید کند.
• نظارت بر مصرف مایعات: برای پیشگیری از یبوست و غلظت بیش‌ازحد ادرار مهم است که به اندازه کافی آب بنوشید. همچنین، مهم است قبل از خواب آب ننوشید تا ادرار شبانه را تجربه نکنید.
• ورزش‌های کگل: این ورزش‌ها به تقویت عضلات اطراف مثانه و مجرای ادرار کمک می‌کند و درنتیجه موجب بهبود کنترل مثانه و کاهش فوریت و تکرر ادرار می‌شود. این ورزش‌ها باید سه بار در روز و هر بار به مدت پنج دقیقه انجام شوند.
• بیوفیدبک: این روش می‌تواند به شما در یادگیری نحوه عملکرد عضلات لگن کمک می‌کند و درنتیجه موجب بهبود کنترل آن‌ها می‌شود.

پزشک برای درمان تکرر ادرار، برخی داروها را نیز تجویز کند که از میان آن‌ها می‌توان به داریفناسین، دسموپرسین استات، ایمی‌پرامین، میرابگرون، اکسی‌بوتینین، سولیفناسین و تروسپیوم اشاره کرد. اوکسیترول برای زنان تنها دارویی است که بدون نسخه در دسترس است. داریفناسین به‌طور خاص برای افرادی است که در شب بیش از دو بار از خواب بیدار می‌شوند تا ادرار کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می‌توانند به درمان عفونت کمک کنند.