دوران پس از زایمان یکی از مراحل بسیار مهم در زندگی مادر می باشد. مراقبت صحیح در طی این 6-8 هفته در سلامت مادر، رشد و تکامل نوزاد و سلامت خانواده تاثیرگذار است.همچنین نوزاد در طی این مرحله تغییرات رشد و تکاملی چشمگیری دارد که سلامت مادر و بهبودی پس از زایمان در این زمینه نقش بسزایی دارد. آشنایی مادران با مراقبت های پس از زایمان به ایشان کمک می کند تا دوران نقاهت پس از زایمان را به دور از هر گونه خطری سپری نمایند امید است این راهنما پاسخگوی شما مادر عزیز باشد.
توصیه های بعد از زایمان :
شست و شوی ناحیه تناسلی با آب در هر بار اجابت مزاج و دفع ادرار از جلو به عقب و خشک نمودن ناحیه
تعویض لباس های زیر و نوار های بهداشتی در فواصل کوتاه و شست وشو و خشک نمودن آن ها در معرض آفتاب یا به وسیله اتو
مادر باید از خوردن غذاهای نفاخ و دیر هضم بپرهیزد و غذاهای پر انرژی مصرف کنید و به میزان بیش تر و متنوع تر غذا میل کنید.
هیچ زمان قطعی بعد از زایمان که مقاربت از سر گرفته شود وجود نداردولی معمولأ بهتر است مادر تا 40 روز بعد از زایمان مقاربت نداشته باشد.
به علت انجام انما قبل از زایمان انتظار فقدان حرکت روده را داریم ، با حرکت زود هنگام و مصرف غذای مناسب از یبوست جلوگیری نمایید .
گذاشتن کیسه یخ روی پرینه ممکن است ادم وناراحتی را طی چند ساعت اول بعد از ترمیم اپی زیاتومی کاهش دهد و 24 ساعت بعد از زایمان می توان با نشستن در آب گرم جهت کاهش ناراحتی موضعی استفاده کرد.
مادرانی که به نوزاد خود شیر نمی دهند معمولأ 4 تا 8 هفته بعد از زایمان قاعده می شوند . چنانچه تغذیه نوزاد به طور انحصاری با شیر مادر است ممکن است شروع قاعدگی را به مدت شش ماه با تاخیر بیندازد.
در هنگام شیر دهی برای نرم کردن نوک پستان نیازی به پماد یا مواد خاصی نیست و برای نرم کردن نوک پستان در آخر هر بار شیر دهی بهتر است قطره ای شیر روی آن مالید تا در معرض هوا خشک شود.
خطرات دوران بعد از زایمان :
ممکن است در دوران بعد از زایمان مشکلاتی ایجاد شود که منجر به عوارض جدی وغیر قابل برگشت شودبنابراین مادر باید در دوران بعد از زایمان به محض مشاهده هر یک از علایم زیر به پزشک مراجعه کند.
ادرار نکردن در 24 ساعت اول بعد از زایمان.
تب بالای 38 درجه
پستان های حساس و داغ
علایم شوک مانند سردی دست ها و پاها و تنفس تند
گیجی و سردرد
چند ماه در حالب باقی گذاشته شوند.
ترشح بد بو و غیر طبیعی از کانال زایمانی
سوزش ادرار و اختلال در دفع ادرار و اجابت مزاج
درد ، تورم و حساسیت در ساق پا
درد شدید و تورم ناحیه بخیه ها
بی اختیاری ادرار و مدفوع
علایم خطر در نوزاد:
خوب شیر نخوردن نوزاد و خواب آلودگی نوزاد
تشنج
گریه های ضعیف ویا گریه نکردن
ناله کردن و قطع تنفس و حملات سرفه در هنگام شیر
تنفس مشکل و یا تندتر از حد معمول
عدم دفع ادرار و مدفوع در 24 ساعت اول
زرد ی به خصوص اگر از روز اول شروع شده باشد.
استفراغ مکرر، اسهال و نفخ شکم
مراقبت از نوزاد سالم :
پوشش نوزاد کافی و متناسب با فصل و درجه حرارت منطقه باشد
سر نوزاد حتمأ با کلاه پوشانده شود.
نوزاد باید منحصرأ با شیر مادر تغذیه شود
ناف نوزاد باید خشک و تمیز نگه داشته شود و از پوشانده و چرب کردن آن خودداری شود.
از دادن آب قند وجای و… به نوزاد خودداری شود.
از دادن پستانک و بطری به موزاد خودداری شود
پستان ها را نباید دست کاری کرد یا آن ها را دوشید
محل ختنه نوزادان پسر را خشک و تمیز نگه داشته شود
قطره مولتی ویتامین از روز پاندهم بعد از تولد شروع شود
توصیه هایی در مورد شیر دهی به نوزاد
بهتر است سریعأ پس ار تولد یا کمی پس از آن شیر دهی را آغاز کرد اولین شیری که از پستان بیرون می آیدکلسترم یا آغوذ نام داردگه از لحلظ آنتی بادی ها و مواد مغذی بسیار غنی است و کودک را در مقابل بیماری ها محافظت می کند
نحوه ی شیر دهی چگونه یاشد
شیردهی ممکن است تا 40 دقیقه طول بکشد از این رو نیاز است مادر در جایی راحت بنشیند . جایی که مادر انتخاب می کند باید طوری باشد که برای زانو ها و کمر تکیه گاهی مناسب وجود داشته باشد به طور مثال از چند بالش می توان استفاده کرد و لازم به ذکر است که سر نوزاد نیز باید تکیه گاهی مناسب داشته باشد.
چند ساعت یک بار به نوزاد شیر بدهیم :
در چند هفته اول بهتر است که زمان را به نوزاد بسپارید یعنی هر گاه او طلب شیر کرد به او شیر دهید.شیر مادر زودتر از شیر خشک هضم می شود بنابراین نوزادانی که شیر مادر می خورند بیش تر از کودکانی که شیر خشک می خورند نیاز به شیر دهی دارند اما به طور میانگین هر یک ساعت و نیم تا سه ساعت باید به کودک شیر داد. البته هرچه اشتهای کودک افزایش یابد این زمان کم تر می شود
شیر دهی را تا چه زمانی ادامه دهیم :
تغذی انحصاری با شیر مادر ( یعنی فقط شیر مادر بدون مصرف هیج ماده دیگر ) در 6 ماه اول عمر حیاتی است. پس از آن تغذیه با شیر مادر را همراه با غذاهای کمکی در دو سال اول ادامه دید.