تشنج نوزادی چیست؟
تشنج نوزادی چیست؟
تشنج دوره هایی از فعالیت های غیر طبیعی حسی ، حرکتی ، خودکار و یا روانی (ترکیبی از تمام عوامل مذکور) است که ناشی از تخلیه ناگهانی و بیش از حد سلول های عصبی مغز ناشی می شود. در این اختلال ممکن است قسمتی یا تمام مغز درگیر شود. تشنج غیر ارادی و غیر قابل کنترل است و ممکن است از چند ثانیه تا جند دقیقه طول بکشد. تشنج نوزادی در 28 روز اول تولد اتفاق می افتد و شایع ترین اختلال عصبی دوران نوزادی است. تشنج در ایام نوزادی از همه ایام عمر شایعتر است و تشنج در نوزاد نارس و کم وزن شایع تر می باشد.
علل بروز تشنج در نوزادان چیست ؟
شایعترین علل تشنج در دوران نوزادی ، نرسیدن اکسیژن به مغز است که ممکن است در اثر حوادث زایمانی و یا نارس بودن نوزاد به وجود آید ولی از دیگر علل ان می توان به موارد این اشاره کرد .
- اختلالات مانند کاهش قند خون ، کاهش کلسیم و منیزیم ، کاهش یا افزایش سدیم خون
- خونریزی داخل مغزی که بیشتر در نوزادان نارس شایع است .
- عفونت ها
- اختلالات دستگاه عصبی
- اعتیاد مادر به مواد مخدر
لازم به ذکر است کودکان قبل از سن ۶ ماهگی که شامل نوزادان نیز می شوند به علت تب بالا دچار تشنج نمی شوند.
علایم تشنج نوزادی چیست ؟
از آنجا که سیستم عصبی نوزادان کاملآ تکامل یافته نمی باشد شکل تشنج در آن ها غیر طبیعی و متفاوت از تشنج بزرگسالان است . ولی شایع ترین علایمی که والدین به آن توجه داشته باشند عبارتند از :
- انقباض گروهی از عضلات
- حرکات ناگهانی و پرش اندام ها
- حرکات غیر طبیعی مثل پرش های عضلانی تکراری ، لرزش پلک ها و پلک زدن سریع ، سفت شدن اندام ها ، حرکات شبیه مکیدن یا جویدن و ملچ و ملوچ کردن ، خیره شدن به یک نقطه برای چند لحظه ، حرکات غیرطبیعی و انحراف چشم ها
- در بعضی نوزادان تنها علامت تشنج توقف تنفس به مدت بیش از 20 ثانیه و کبود شدن نوزاد است (بیشتر در نوزادان نارس دیده می‌شود)
والین گرامی توجه داشته باشید که همه حرکات غیر طبیعی نوزاد تشنج نیست
- حرکات تشنجی با گرفتن هم متوقف نمی شود و حتی می توان پرش دستان نوزاد را زیر دست حس کرد
- با صدا کردن و پرت کردن حواس نوزاد ، باز هم حرکات تشنجی ادامه دارد و متوقف نمی شود.
- در صورت مشاهده علایم فوق جهت ارزیابی نوزاد برای تشخیص قطعی تشنج باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
اقدامات تشخیصی :
- تشنج نوزاد معمولاً علامت یک بیماری زمینه ای است که نیاز به ارزیابی فوری دارد که باید در بیمارستان انجام شود .
ارزیابی بیمار شامل :
- گرفتن شرح حال دقیق
- معاینه کامل
- انجام آزمایش خون مانند قند ، کلسیم ، منیزیم ، و سدیم
- در صورتی که پزشک احتمال مننژیت را در کودکی بدهد کشیدن مایع نخاع کودک جهت آزمایش و تشخیص بیماری ضروری است . در این زمینه با پزشک همکاری کنید .
- انجام آزمایشات تکمیلی مانند سونوگرافی ، نوار مغز سی تی اسکن مغز و یا MRI
درمان تشنج نوزادی چیست ؟
به علت اینکه تشنج تکامل عصبی نوزاد را به مخاطره میاندازد باید به سرعت در جهت درمان اقدام شود و لازم است نوزاد در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان بستری شود .
اقدامات درمانی در بیمارستان شامل :
- سرم درمانی در بیمارستان به جای تغذیه از راه دادن
- اصلاح اختلالات الکترولیتی خون و اصلاح قند خون
- در صورت لزوم استفاده از آنتی بیوتیکها
- در صورت لزوم استفاده ا داروهای ضد تشنج
والدین گرامی پس از ترخیص به نکات زیر توجه داشته باشید
اگر بعد از تشنج نوزاد پزشک دستور داد تا فرزند شما به مدت طولانی از داروهای ضد تشنج استفاده کند حتما ” این داروها را طبق دستور در زمان مناسب مصرف کنید و از کم کردن یا قطع کردن خود سرانه داروها بپرهیزید .
مراقبت در بخش ویژه نوزادان :
هنگام ورود به بخش مراقبتهای ویژه نوزادان والدین بایستی دستهای خود را با مایع مخصوص به مدت دو دقیقه بشویند، جهت پیشگیری از عفونت و انتشار آلودگی قبل از ورود به بخش از گان و روکش کفش استفاده نمایید.
والدین باید تمامی علایم تشنج که قبلأ گفته شد را در نظر داشته باشد و در صورت بوجود آمدن هر کدام به مرکز درمانی مراجعه نماید.