حوادث عروق مغزی به کلیه عملکرد های غیر طبیعی سییستم عصبی مرکزی اطلاق می شود که در اثر از هم گسیختگی سیستم خونرسانی طبیعی به وجود می آید. سکته مغزی به دو دسته تقسیم می شود 1. سکته ایسکیمیک که 85% سکته ها از این نوع هستند که در آن انسداد عروق و کاهش بارز خونرسانی صورت می گیرد 2. سکته های هموراژیک که شامل 15% می باشد که در آن نشت خون یا تراوش خون از داخل عروق به درون مغز وجود دارد.
عوامل خطر زا در ایجاد سکته مغزی :
سن بالا ، افزایش فشار خون ، دیابت ، افزایش فشار خون ، مصرف الکل ، چاقی ، مصرف دخانیات ، سابقه مثبت خانوادگی ، ضایعات دریچه ای قلب ، داشتن دریچه مصنوعی قلب ، ریتم نامنظم قلبی ، استفاده از قرص های ضد بارداری
علایم بالینی :
بی حسی یا ضعف عضلات صورت ، دست یا پاها در یک طرف بدن
گیجی یا تغییر وضعیت ذهنی
اشکال در تکلم یا درک صحیت های دیگران
اختلال بینایی ، اشکال در راه رفتن ، سردرد های شدید یا ناگهانی
برریس های تشخیصی :
آزمایشات خون ، سی تی اسکن مغز ، سونوگرافی عروق گردن ، ام آر ای ، اکو قلب و…
درمان :
در سکته های ایسکیمیک ، داروهای ضد انعقاد و وجراحی در صورت تنگی عروق گردن آنژیوگرافی توصیه می شود.
در سکته های همورازیک بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه ، گذاشتن لوله معده و تغذیه با آن ، قرار دادن سوند ادراری ، پیشگیری از عفونت ، تجویز داروهای ضد تشنج در صورت لزوم و در نهایت با صلاحدید پزشک جراحی
مراقبت ها :
توان بخشی باید در مراحل اول بعد از سکته مغزی شروع شود.
نحوه استراحت در تخت باید صحیح باشد و جهت پیشگیری از زخم بستر باید هر 3-2 ساعت تغییر وضعیت داده شود.
تشک بیمار باید سفت باشد ، البته نه خیلی سفت زیرا تخت خواب نرم نمی تواند به جریان خون و لنف کمک کند (در صورت کاهش سطح هوشیاری باید حتمأ از تشک مواج استفاده شود )
اتاق بیمار باید گرم کم سروصدا با نور ملایم باشد و استرس های هیجانی عاطفی به بیمار وارد نشود .
ورزش های غیر فعال در محدوده حرکتی مفاصل دست و پا به منظور پیشگیری از تغییر شکل اندام ها و مفاصل لازم است .
با قرار دادن بالش زیر زانو و ساق پا می توان وضعیت صحیح را در مچ و زانو ایجاد کرد و توصیه می شود در هنگام تغییر وضعیت ابتدا دست را از بالا به پایین حمایت کرده و به آرامی بیمار را در وضعیت های مختلف قرار داد.
در 48 – 24 ساعت اول بیمار نباید چیزی بخورد و به صورت وریدی مایعات داده شود.
اگر بیما در کما باشد باید در بعد از گذشت از مرحله اول با لوله بینی معده تغذیه شود.
در صورت هوشیار بودن رژیم مایعات صاف شروع شود و در صورت تحمل به رژیم نرم تبدیل شود.
در صورت وجود اختلال در بلع احتمال خفگی وجود دارد و باید مایعات به صورت غلیظ و جامدات نرم استفاده شود و بعد از گذشت چند روز به رژیم معمولی تبدیل شود.
توصیه می شود بیمار روی سطوح مختلف راه برود و حمایت های لازم در هنگام راه رفتن انجام شود .
با توجه به وضعیت بیمار رژیم غذایی کم نمک و کم چرب توصیه می شود.
رژیم غذایی باید حاوی میزان کافی فیبر خوراکی باشد .
روزانه مصرف 8-6 لیوان مایعات توصیه می شود.
توصیه می شود هنگام صحبت کردن اطرافیان و خانواده در سمت مبتلا قرار گیرند زیرا صحبت کردن باعث تحریک حواس شنوایی و بینایی سمت آسیب دیده بیمار می شود.
برای تحریک شنوایی بهتر است از رادیو ، تلوزیون و ویدئو و صحبت کردن با بیمار استفاده شود .
برای تحریکات بویایی استفاده از عطر ملایم ، گل و لوسیون های اصلاح شده توصیه می شود.
برای تحریکات لمس ، لمس پوست و مالیدن پمادهای مختلف روی پوست توصیه می شود .
برای تحریکات بینایی توصیه می شود از تحریکات محیطی ( صداو نور) اجتناب شود و محیطی آرام برای بیمار فراهم شود.
به خانواده توصیه می شود که با بیمار ارتباط بر قرار نموده و از برنامه های ورزشی و سر گرم کننده جهت بهبود بیمار استفاده نموده و به اطمینان یافتن بیمار جهت بهبود کمک کنند.
توصیه می شود از وسایل کمکی نظیر عصا ، واکر و صندلی چرخ دار جهت انجام امورات استفاده کنند.
توصیه می شود پوست بیمار تمیز و خشک نگه داشته شود و جهت جلوگیری از هر گونه فشار به پوست تغییر وضعیت مکرر و ماساژ مناطق تحت فشار انجام شود.
رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام دهان شویه و در صورت فلجی پلک استفاده از قطره اشک مصنوعی در هنگام الزامی است.
توصیه می شود از زمانی که بیمار قادر به نشستن شد فعالیت های بهداشت فردی را شروع کند.
جهت استحمام از دوش استفاده شود و بیمارروی صندلی چر خ دار بنشیند و برای خشک کردن موهای سر از حوله کوچک استفاده نماید.
در صورت بروز علایمی چون سر درد ، سر گیجه ، تغییر سطح هوشیاری ، تغییرات بینایی و تشنج حتمأ به پزتوصیه می شود از زمانی که بیمار قادر به نشستن شد فعالیت های بهداشت فردی را شروع کند.
جهت استحمام از دوش استفاده شود و بیمارروی صندلی چر خ دار بنشیند و برای خشک کردن موهای سر از حوله کوچک استفاده نماید.
در صورت بروز علایمی چون سر درد ، سر گیجه ، تغییر سطح هوشیاری ، تغییرات بینایی و تشنج حتمأ به پزتوصیه می شود از زمانی که بیمار قادر به نشستن شد فعالیت های بهداشت فردی را شروع کند.
جهت استحمام از دوش استفاده شود و بیمارروی صندلی چر خ دار بنشیند و برای خشک کردن موهای سر از حوله کوچک استفاده نماید.
در صورت بروز علایمی چون سر درد ، سر گیجه ، تغییر سطح هوشیاری ، تغییرات بینایی و تشنج حتمأ به پزشک مراجعه شود
